بررسی صحت آنالیز استرین در تعبیر جابجایی های ژئودینامیکی با استفاده از داده های gnss

چکیده با توجه به استفاده روزافزون تکنیک¬های تعیین موقعیت فضایی علی¬الخصوص gps برای بررسی تغییر شکل و نمایش جابه¬جایی¬های پوسته¬ی زمین، تجریه¬وتحلیل نرخ کرنش به عنوان یکی از پارامتر¬های مهم قابل استخراج از اندازه¬گیری¬های gps در تعبیر این جا¬به¬جایی¬ها، می¬تواند مفید باشد. در این میان بهره¬گیری هم-زمان از مشاهدات پیوسته موقعیت ایستگاه¬های دائمی gps برآورد واقع¬بینانه¬تری از مولفه¬های سرعت و به-واسطه¬ی آن پارامتر¬های تانسور کرنش به¬دنبال دارد. در همین راستا در این تحقیق ضمن بیان مفاهیم و مباحث مرتبط با مسئله تغییر شکل و تانسور کرنش، قابلیت سیستم تعیین موقعیت جهانی در کشف جابه-جایی¬های پوسته زمین در یک موقعیت شبیه¬سازی شده، ارزیابی می¬شود و در مطالعه¬ای موردی، با تکیه بر آنالیز چند متغیره مشاهدات سری زمانی شبکه ای محلی متشکل از ایستگاه¬های دائمی gps با میانگین فاصله 30 کیلومتر، صحت و دقت روش¬ المان محدود، روش تفاضل محدود و روش مبتنی بر اندازه¬گیری¬های طول و زاویه در تعیین مولفه¬های تانسور کرنش و مفسر¬های ناوردای آن در حالت مسطحاتی، مورد بررسی قرار می-گیرد. نتایج حاکی از آن است که روش المان محدود و روش مبتنی بر اندازه¬گیری¬ طول و زاویه رفتار مشابهی دارند و حساسیت روش تفاضل محدود نسبت به تغییر مختصات اولیه کمتر است. هم¬چنین با انجام تست¬های آماری مناسب، معنی¬دار بودن مولفه¬های ویژه برآورد شده توسط هر روش در یک سطح اطمینان معین بررسی می¬شود و نتایج گویای این امر است که در شبکه انتخابی مورد نظر روش تقاضل محدود با اعتمادپذیری 95%، عملکرد موفق¬تری دارد. در ادامه به منظور تعیین توزیع تانسور کرنش، تفسیر جابه¬جایی¬ها و بسط نحوه¬ی تغییر شکل در سطح محلی، بر اساس نتایج به¬دست آمده در ایستگاه¬های مطالعاتی، چهار روش دورن¬یابی خطی، درون¬یابی با اسپیلاین، درون¬یابی کمترین مربعات اصلاح¬شده و درون¬یابی کریجینگ مورد استفاده قرار می¬گیرد تا تغییر شکل در نقاطی که با کمبود و یا نبود داده روبرو هستیم، حدس زده شود و مشخصه¬های مناسب¬تری از تغییرات محلی تغییر شکل فراهم شود. مقایسه خطای نسبی درون¬یابی چهار روش مذکور، مبین این امر است که روش درون¬یابی کریجینگ با خطاهای زیر پنج درصد، در برآورد مولفه¬های تانسور کرنش ، بالاترین دقت را داراست، که این امر با دیگر تحقیقات انجام شده در این زمینه مطابقت دارد. کلمات کلیدی: آنالیز تغییر شکل- تانسور کرنش- سیستم تعیین موقعیت جهانی (gps) – سری زمانی ایستگاه¬های دائمی- درون¬یابی